De waterkoker kookt. Door de herrie die het ding maakt, moet ik mij inspannen het geluid van de televisie te horen. Met mijn bordje en inmiddels ingeschonken beker thee loop ik de woonkamer in. Ik zet het op tafel, plof op de bank en luister verder. Mijn mond valt open en van verbazing schud ik mijn hoofd. Ik ben verbijsterd.
Aan tafel bij WNL wordt een onderzoek, uitgevoerd in opdracht van Claims Conference, besproken. Ik moet eerlijk toegeven dat ik soms mijn vraagtekens heb bij WNL, het is een wat gekleurd nieuwsprogramma, maar ’s ochtends bij mijn cracker met kaas kijk ik graag naar wat er in de wereld gaande is en dus hoort ‘Goedemorgen Nederland’ bij mijn ochtendritueel.

Uit het genoemde onderzoek komt naar voren dat 23% van de jongeren twijfelt over het bestaan van de Holocaust. En als zij het bestaan ervan al niet ontkennen, dan denken zij in ieder geval dat het aantal vermoorde joden niet zo hoog is als wordt verondersteld. Een kwart van de Nederlandse jongeren. Ik vind het schrikbarend. Ik neem de laatste hap van mijn cracker en nog een slok thee terwijl ik hoor zeggen: ‘Jongeren hebben natuurlijk ook geen oorlog meegemaakt.’ Ik vind het een vreemde opmerking. Alsof er überhaupt nog veel mensen zijn die dat hebben? Ik ben van 1965 en ken oorlog alleen van films, boeken en televisie. Zelfs mijn moeder van 80 heeft de oorlog niet bewust meegemaakt. Het is dit jaar 78 jaar geleden dat die vreselijke oorlog eindigde. Dus hoezo: zij hebben het niet meegemaakt? Is dat een excuus? Het lijkt verdacht veel op: wir haben es nicht gewusst…
Ik vind de getallen zo onwaarschijnlijk dat ik er meer van wil weten, ik ga die middag op zoek en kom erachter dat het gaat om een onderzoek onder 2000 mensen. Dat is sowieso nou niet echt een representatief aantal, maar het genoemde percentage is ook onjuist. 6% ontkent het bestaan en 17% denkt dat het aantal van 6 miljoen vermoorde joden sterk is overdreven. Die twee optellen klopt natuurlijk niet, maar desalniettemin blijft de uitslag zorgwekkend. Want dat 17% het allemaal bagatelliseert, is nog steeds onvoorstelbaar. 

Ik vraag me af: praten ouders niet meer thuis aan tafel onder het eten met hun kinderen, zoals wij vroeger deden? Er lijkt steeds minder tijd te zijn voor lezen en praten, terwijl dat juist de basis is van de algemene ontwikkeling van een kind, is althans mijn mening. We kunnen niet alleen de schuld bij de overheid en scholen leggen. Opvoeding begint nog steeds thuis.
Ik zoek naar eigenschappen van de huidige generatie jongeren geboren na 1980. Als eerste de Millennials die we typeren als verwend. Ze hebben een positief zelfbeeld, misschien iets te positief, vinden alles vanzelfsprekend en willen het liefst zoveel mogelijk geld en spullen vergaren door middel van zo min mogelijke inspanning. Ze zijn opgevoed in luxe. Dan Generatie Z. Zij groeien op met veel meer onzekerheid, kunnen informatie snel verwerken en vinden hun weg als geen ander op internet. Maar daar schuilt denk ik ook een gevaar. Ze geloven eerder een influencer dan een geschiedenis boek. Kunnen het onderscheid niet maken tussen echt en nepnieuws. Wij lezen het Parool, De Volkskrant, kijken het NOS journaal. Zij gebruiken Facebook en andere social media als bron van nieuws. 

We denken dat de wereld slimmer wordt, maar is dat wel zo? Ik schrik soms als ik reacties lees op nieuwssites of posts op social media. Ik verbaas me over het gebrek aan algemene ontwikkeling en kennis, het slechte Nederlands en het ontbreken van enig respect voor een andere mening. De 18e eeuwse ‘Verlichting’ was nog nooit zo actueel. De nieuwe generaties denken het allemaal wel te weten, maar hun kennis berust vaak niet op feiten en de geschiedenisboekjes kennen ze al helemaal niet. Maar de toekomst, en dus ook hun toekomst, kan niet zonder het verleden. Of zoals burgemeester Ellen Nauta die ochtend aan tafel bij WNL zei: “Iedereen heeft een geschiedenis nodig. Vanuit die geschiedenis handel je in de tegenwoordige tijd. En als jij niet beseft wat er in die geschiedenis is gebeurd, en hoe gevaarlijk het is dat een Tweede Wereldoorlog heeft plaatsgehad, zou er zo weer een oorlog kunnen komen.”  Ik vraag me af of en hoe de huidige generatie prinsen en prinsesjes tot dat besef gaat komen…

Twee weken geleden ging Rosa logeren. Spannend vond ik het. Hoe zou ze het ervaren? Het hotel dat we voor haar hadden uitgekozen, ligt in Heerhugowaard en is gevestigd in een landelijk gelegen boerderij. De avond voor haar vertrek had ik haar tasje gepakt. Eigen eten mee, ons meisje is allergisch dus kan niet eten wat de pot schaft. Een speeltje voor onderweg en haar eigen kussentje. Dat laatste op aanraden van de eigenaresse.  
Enzo schudde zijn hoofd. ‘Het is een kat.’  
‘Jaja dat weet ik, maar het is wel mijn kat.’ 

Haar nieuwe reismand stond al de hele week open zodat ze er een beetje aan kon wennen. Soms lag ze er gewoon in te slapen. Een goed teken dacht ik. Maar eenmaal in de auto vond ze het toch een minder leuk plekje. Haar hartje ging als een razende tekeer en af en toe hing haar bekkie open, het leek of ze lag te hyperventileren. Ze keek me aan met een blik die leek te vragen: waarom doe je dit nou? Ik had al spijt voor we er waren. Sinds we een kat hebben, ga ik bezorgde moeders steeds beter begrijpen.  
De volgende dag kreeg ik, heel lief, s ochtends vroeg al een appje met foto’s van Rosa en het bericht dat ze het goed deed. Wel nog wat onwennig, maar ze liet zich al aanhalen en knuffelen. Ik hoefde me geen zorgen te maken. De volgende dag weer foto’s: Rosa buiten op haar terras.

Het hotel heeft 15 privékamers, Rosa verbleef in de Mice Suite. Mooi ingericht. Alles in ‘Mice’ sfeer. Kamerbreed behang met muizen, genoeg speeltjes en plekjes om te slapen. Alle kamers hebben ook een eigen buitenverblijf wat voor mijn meisje heerlijk is, ze is een echte buitenkat. Toen we haar na drie dagen kwamen halen, zat ze dan ook parmantig buiten op een kussentje te genieten van het uitzicht op het groen en een waterpartij. De ideale plek voor haar. Mee leek ze in eerste instantie niet te willen. Ze bleef zitten waar ze zat en nam niet eens de moeite ons te begroeten. Ik moest aan mijn moeder denken. Na twee weken Italië zonder mij kwam ze thuis, blij haar kind weer te zien. Maar ik, twee jaar oud, zag haar niet staan. Ik rende naar mijn vader. Rosa rende nergens naartoe. Die bleef op haar plek, buiten op haar kussentje in de zon. Ik was, net als mijn moeder, teleurgesteld. Maar belangrijker: ik was ook gerustgesteld, Rosa had het naar haar zin.  

Er is wel eens om me gelachen als ik vertelde dat ik op zoek was naar een goed hotel voor Rosa. Maar het kan nog veel gekker zag ik van de week op televisie. Design kleding, swarovski stenen op halsbandjes. Een high-tea voor honden. Mensen die met hun kat in een doorzichtige rugtas gaan wandelen: lekker naar buiten en een mooi uitzicht voor het beestje. Goed bedoeld van de eigenaar, maar geen kat zit graag opgesloten in een tas. Ook niet met een prettig uitzicht. Het ritje van een half uur zorgde bij Rosa al voor genoeg stress.  
Saskia Arndt, gedragsbioloog zegt in het programma: ‘We verwachten heel veel van onze dieren en denken dat zij dezelfde verwachtingen hebben als wij. Daar kun je behoorlijk naast zitten.’  
Ik probeer Rosa daarom toch maar als kat te zien en niet als mens. Geen sieraden en kleding, geen high-tea’s en tassen met uitzicht. Maar wel een hotel voor haar tijdens onze vakantie. Ik weet er wordt gezegd: een kat is het liefst in zijn eigen huis. Ik geloof dat, maar ik geloof ook dat iedere kat anders is. Onze vorige kat was het liefst binnen en hield niet van andere dieren en mensen. Zij was het beste af in haar eigen huis. Rosa daarentegen is gek op aandacht en mensen om haar heen en is het liefst de hele dag buiten. We hebben voor onze vakantie dus de keus: haar thuis laten waar één keer per dag iemand langskomt om haar etensbakje te vullen, ze vrijwel geen aandacht krijgt en niet naar buiten kan. Of naar het hotel waar ze wel aandacht krijgt, meer dan één keer per dag een maaltijd en waar ze naar buiten kan wanneer ze wil. Kortom: waar ze wordt verzorgd als thuis.

Ik ben daarom blij met In2Cats, het hotel waar haar kamer voor volgend jaar al is geboekt. Het is er mooi, schoon en de mensen zijn er lief. Ik kan gelukkig volgend jaar met een gerust hart op vakantie!

Ik loop met mijn moeder het hek door bij het schooltje waar we samen de griepprik gaan halen. Het groepje mensen dat voor de deur staat is oud en ik denk: daar hoor ik dus vanaf nu ook bij. We lachen er samen om. Ik ben nog geen zestig, ik ben “pas” zevenenvijftig, toch kreeg ik een uitnodiging voor de prik. En dus hoor ik erbij. Het voelt een beetje vreemd.  

‘Wil je wat drinken?’ vraagt mijn moeder als we na de prik bij haar thuis op de bank zitten. Ik kijk op mijn horloge en vind het nog te vroeg voor wijn. We nemen een alcoholvrij alternatief. Na het blikje Radler besluit ik rond half vier naar huis te gaan, wat goed uitkomt want mijn moeder heeft nog een borrelafspraak met een vriendin die aan de overkant woont. Ik glimlach in mezelf. Ze geniet en dat maakt me blij. Ik moet denken aan de column van Roos Schlikker die ik vorige week las. 

Iedereen herkent het vast. Een voorbeeld, iemand waarvan je denkt: wat knap, dat wil ik ook kunnen. Roos is mijn voorbeeld. Haar columns zijn scherp, zonder hard te zijn, gevoelig zonder soft te zijn. Ze raken je en gaan meestal over gewone dingen. Geen hoogdravend geklets, maar zaken waarin iedereen zich kan herkennen. Vorige week las ik de column over haar vader die sinds kort een nieuwe vriendin heeft. Haar moeder was dement en haar vader heeft haar de laatste jaren van haar leven verzorgd. Hij was van plan de rest van zijn leven alleen te blijven omdat zijn “meissie” toch onvervangbaar was. Nu legt zijn nieuwe vriendin, net als zijn vrouw vroeger deed, zijn kleding voor hem klaar. Roos is blij. Ze gunt het hem dat hij na jaren van zorg geven nu zelf vertroeteld wordt. Ze schrijft met zoveel liefde over zowel haar vader als haar moeder dat ik stiekem een traantje weg moest pinken. Natuurlijk raakte het me niet alleen vanwege haar mooie schrijfstijl, het raakte me ook omdat ik er iets in herkende. Mijn vader moest ook worden verzorgd, hij had Alzheimer en is vorig jaar overleden. Mijn moeder is bijna tachtig en in haar leven is geen nieuwe liefde, maar ze heeft een paar goede vrienden waar ze dolgelukkig mee is. Eén daarvan is oom Piet. Oom Piet en tante Ineke zijn al sinds mijn prilste jeugd vrienden van mijn ouders. Oom Piet is ook alleen, tante Ineke is ruim vijftien jaar geleden overleden. Iedere week belt mams met oom Piet en iedere twee weken zien ze elkaar. Ze eten samen, drinken een glas wijn en kletsen over vroeger. Over de mooie vakanties en de lol die ze met z’n vieren altijd hadden. Het leven is weer mooi en onbezorgd voor mijn moeder en net als Roos het haar vader zo gunt, gun ook ik mijn moeder die laatste heerlijke zorgeloze jaren.  

Ik ben geen columniste, het liefst schrijf ik romans, toch blijf ik Roos volgen, want wat niet is, kan nog komen. Inmiddels ben ik huiswerk corrector voor de cursus journalistiek bij Laudius. Het verbaast me hoe groot de verschillen zijn: van erbarmelijk slecht tot veelbelovend talent. Het valt me op dat juist diegenen die zo zelfverzekerd zijn, behoren tot de eerste groep en de wat meer bescheiden cursisten tot de tweede.  Ook ik behoor tot de groep die soms nog twijfelt aan zichzelf.  Daarom Roos, dank je wel voor al je mooie columns, ik blijf je volgen en van je leren!   

Ik hoor en lees het nieuws. Op tv, radio en online. Ik lees over goedkoop boodschappen doen. Over waar en hoe ik kan besparen. Welk nieuwskanaal ik kies, alles draait om het energieprobleem en de hoge inflatie die we mede daardoor hebben. Gasprijzen gaan skyhigh en stroom is allang niet meer goedkoper dan gas. Met een warmtepomp ben je op het moment de sigaar. 
Door al die berichten is het onmogelijk je hoofd weg te draaien voor de problemen die er eigenlijk al jaren zijn. De misère is in ieder geval dus nog ergens goed voor. 

Ik ben zo iemand die nooit ergens op lette, ondanks dat ik ben opgevoed met een vader die de halve dag riep: doe-dat-licht-uit! En die ik regelmatig langs de thermostaat zag wandelen om hem een graadje lager te zetten. Nu hadden wij het absoluut niet arm thuis en de wereld beter maken was ook niet zijn doel. Het was gewoon iets van vroeger. Ik zie mijn opa en oma nog met zijn tweetjes achter in de kamer om een potkacheltje zitten. Daar brandde een klein lampje, de rest van het huis was koud en donker. Nu, vijftig jaar later, zit ik gelukkig nog niet bij een potkacheltje in het schemerdonker, maar een stukje bewustwording vind ik wel op zijn plaats. De energie voorraad is niet onuitputtelijk en liever nu wat bezuinigen dan straks zonder zitten. Zonnepanelen en een warmtepomp hebben we nog niet. Gezien de huidige situatie lijkt het mij sowieso verstandig even af te wachten wat de toekomst brengt. Eerst maar eens ons verbruik onder de loep nemen. De kachel een graadje lager begrijp ik, maar wat weet ik van stroomverbruik? Niets. Het schaamrood komt op mijn wangen. 

Wij hebben nog overal gloeilampen. Ik vond het altijd wel prima. Schandalig, ik weet het, maar het is niet anders. Hoogste tijd dus om die ouderwetse lampen te vervangen. Ik begin met de woonkamer en kom tot de conclusie dat de gloeilampen die daar iedere avond branden totaal driehonderd watt per uur verbruiken. Driehonderd Watt? Nee, we wonen niet op een bouwput, we hebben een kroon boven de tafel met acht lampjes en in een staande lamp zitten er tien. Die tezamen zijn al goed voor tweehonderdtwintig watt. We dimmen ze altijd tot een minimum, wat dus belachelijk onnodig verbruik van energie en geld is. De kroon wil ik niet kwijt, maar de staande lamp vind ik al een tijdje niet meer zo leuk. Tien nieuwe led lampjes kopen lijkt me dan ook geen goed idee. De lamp zet ik op Marktplaats. De rest neem ik me voor ga ik vervangen door led. Ik vraag me af of dat nou echt zoveel scheelt. Na wat onderzoek op internet kom ik erachter dat het inderdaad zo is. In plaats van driehonderd watt zouden we dertig watt gaan gebruiken. En dat alleen beneden. Aanzienlijk vind ik.
Op naar de bouwmarkt voor nieuwe lampen. Ik heb geen idee, voor mij is een lamp een lamp. Oké, je kan hem dimmen om het wat gezelliger te maken. Maar verder dan dat gaat mijn kennis niet. In de winkel zie ik rijen met lampen. Ik heb hulp nodig. Gelukkig werkt er al jaren bij de Enorm een dame die je nog echt advies geeft. Ze vertelt me van alles over de warmte en zachtheid van licht en even later sta ik weer buiten met een tas vol lampen. Gouden lampen voor extra warm licht. Kelvin 2100. Hoe lager Kelvin, hoe warmer het licht leerde ik van de vriendelijke dame van de Enorm.
Weer thuis vallen me nog twee apparaatjes op. Onzinnige dingen die je in het stopcontact steekt om muizen en ander ongedierte te verjagen. Ik heb eigenlijk nooit geloofd in de werking van die dingen. Maar dacht altijd: baat het niet dan schaadt het niet. Helaas gaat dat hier niet op. Die dingen verbruiken op jaarbasis per stuk honderd kilowattuur. Ik heb er twee. Nee, ik had er twee, ze liggen nu in de kast te wachten om weggegooid te worden. 

S’ avonds zit ik onder mijn dekentje op de bank een Netflix serie te kijken op mijn Oled TV die, weet ik nu, veel te veel verbruikt, maar mijn Netflix lever ik niet in voor een ouderwets bordspel, sorry.
Wel heb ik vandaag bijna zeshonderd kilowattuur op jaarbasis bespaard.
Ik kijk naar het mooie licht dat mijn gouden lampjes van 2100 Kelvin geven en denk aan mijn vader. Hij zou trots op me zijn geweest.