Sinds de oorlog in Oekraïne zijn zowel ondernemers als consumenten op grote schaal zonnebloemolie aan het inslaan. Ik dacht nog even: hoezo, we hebben toch zat andere olie? Maar in olijfolie bak je geen patat en we zijn nu eenmaal een frituurland. Dus hamsteren maar weer. Net als we in het begin van de corona pandemie deden met ons toiletpapier. Alleen, daar waar we achteraf helemaal geen schaarste hadden met betrekking tot het toiletpapier, is dat met zonnebloemolie een heel ander verhaal. Ongeveer twee derde van de zonnebloemolie die in Nederland verkocht wordt, komt uit Oekraïne. Door de oorlog is levering ervan moeilijk en ontstaat er dus schaarste. De gevolgen hiervan zorgen ervoor dat de al korte lontjes, nog korter worden, wat voor veel winkelmedewerkers het werk niet aantrekkelijker maakt.
Het is vrijdagochtend en nog rustig in de supermarkt als de aandacht van de klanten getrokken wordt door een boze meneer.
‘Wie denk je dat je bent, dat jij bepaalt hoeveel olie ik koop?’
Het meisje aan de kassa probeert de geagiteerde klant rustig uit te leggen wat de reden van deze regel is. De man is niet voor rede vatbaar.
‘Als ik meerdere flessen wil, is er geen mens die me tegenhoudt, dan ga ik nu weg en kom ik gewoon nog vijf keer terug en koop ik iedere keer een fles.’
De caissière vertelt de man dat het niet zal werken omdat ze meneer zal herkennen. De klant gooit er nog een aantal nare ziekten en vervloekingen uit, hij schreeuwt en spreekt met consumptie. Gelukkig zit de caissière achter haar corona scherm. Wanneer ze in haar microfoontje om versterking vraagt, druipt de klant al mopperend en scheldend af. Het meisje aan de kassa met een hulpeloze uitdrukking achterlatend.
‘Het is zo vermoeiend, de klanten hadden tijdens corona al zo’n kort lontje. Dit maakt het er niet beter op.’ zegt ze met een zucht. ‘We willen graag al onze klanten kunnen helpen en vinden dat de voorraad zo eerlijk mogelijk verdeeld moet worden, daarom mag iedere klant niet meer dan één fles per persoon afrekenen.’ zegt ze erachteraan ter verdediging. Een verdediging die nergens voor nodig is, ik vind dat ze mag zuchten.
Zonnebloemolie wordt niet alleen gebruikt voor het thuis bakken van ons patatje. Het wordt ook verwerkt in allerlei andere producten zoals koekjes en margarine. Veel producenten zijn daarom druk bezig met het zoeken naar alternatieven. Voor het bakken van vlees, vis en groenten is koolzaadolie, naast de al bekende olijfolie, een goed alternatief. Koolzaadolie heeft een licht nootachtige smaak.
De plaatselijke snackbar zal voorlopig zijn patatjes blijven bakken, bij gebrek aan zonnebloemolie kan er overgestapt worden op rundervet. Bij onze zuiderburen wordt al heel lang in dit rundervet of ‘ossewit’, zoals de meeste mensen dit vet kennen, gebakken. Of de smaak en de prijs hetzelfde blijven is nog wel de vraag.
Gelukkig heeft de caissière ook nog meelevende klanten. Haar volgende klant, een alleraardigste dame, kijkt haar vriendelijk aan en zegt: ‘Kind, ik hoop dat je het weekend vrij bent. Al die agressiviteit om een fles olie. Mensen beseffen niet hoe goed ze het hier hebben. Laat ze eens de krant lezen en de beelden op televisie bekijken over alle leed op de wereld. Dan laat je het toch wel uit je hoofd te zeuren over het ontbreken van een fles zonnebloemolie.’
De caissière lacht vriendelijk naar de oudere dame: ‘U heeft helemaal gelijk. Ik heb gelukkig een heerlijk lang weekend voor de boeg, weliswaar zonder gefrituurd hapje maar dat mag de pret niet drukken.’
