De waterkoker kookt. Door de herrie die het ding maakt, moet ik mij inspannen het geluid van de televisie te horen. Met mijn bordje en inmiddels ingeschonken beker thee loop ik de woonkamer in. Ik zet het op tafel, plof op de bank en luister verder. Mijn mond valt open en van verbazing schud ik mijn hoofd. Ik ben verbijsterd.
Aan tafel bij WNL wordt een onderzoek, uitgevoerd in opdracht van Claims Conference, besproken. Ik moet eerlijk toegeven dat ik soms mijn vraagtekens heb bij WNL, het is een wat gekleurd nieuwsprogramma, maar ’s ochtends bij mijn cracker met kaas kijk ik graag naar wat er in de wereld gaande is en dus hoort ‘Goedemorgen Nederland’ bij mijn ochtendritueel.
Uit het genoemde onderzoek komt naar voren dat 23% van de jongeren twijfelt over het bestaan van de Holocaust. En als zij het bestaan ervan al niet ontkennen, dan denken zij in ieder geval dat het aantal vermoorde joden niet zo hoog is als wordt verondersteld. Een kwart van de Nederlandse jongeren. Ik vind het schrikbarend. Ik neem de laatste hap van mijn cracker en nog een slok thee terwijl ik hoor zeggen: ‘Jongeren hebben natuurlijk ook geen oorlog meegemaakt.’ Ik vind het een vreemde opmerking. Alsof er überhaupt nog veel mensen zijn die dat hebben? Ik ben van 1965 en ken oorlog alleen van films, boeken en televisie. Zelfs mijn moeder van 80 heeft de oorlog niet bewust meegemaakt. Het is dit jaar 78 jaar geleden dat die vreselijke oorlog eindigde. Dus hoezo: zij hebben het niet meegemaakt? Is dat een excuus? Het lijkt verdacht veel op: wir haben es nicht gewusst…
Ik vind de getallen zo onwaarschijnlijk dat ik er meer van wil weten, ik ga die middag op zoek en kom erachter dat het gaat om een onderzoek onder 2000 mensen. Dat is sowieso nou niet echt een representatief aantal, maar het genoemde percentage is ook onjuist. 6% ontkent het bestaan en 17% denkt dat het aantal van 6 miljoen vermoorde joden sterk is overdreven. Die twee optellen klopt natuurlijk niet, maar desalniettemin blijft de uitslag zorgwekkend. Want dat 17% het allemaal bagatelliseert, is nog steeds onvoorstelbaar.
Ik vraag me af: praten ouders niet meer thuis aan tafel onder het eten met hun kinderen, zoals wij vroeger deden? Er lijkt steeds minder tijd te zijn voor lezen en praten, terwijl dat juist de basis is van de algemene ontwikkeling van een kind, is althans mijn mening. We kunnen niet alleen de schuld bij de overheid en scholen leggen. Opvoeding begint nog steeds thuis.
Ik zoek naar eigenschappen van de huidige generatie jongeren geboren na 1980. Als eerste de Millennials die we typeren als verwend. Ze hebben een positief zelfbeeld, misschien iets te positief, vinden alles vanzelfsprekend en willen het liefst zoveel mogelijk geld en spullen vergaren door middel van zo min mogelijke inspanning. Ze zijn opgevoed in luxe. Dan Generatie Z. Zij groeien op met veel meer onzekerheid, kunnen informatie snel verwerken en vinden hun weg als geen ander op internet. Maar daar schuilt denk ik ook een gevaar. Ze geloven eerder een influencer dan een geschiedenis boek. Kunnen het onderscheid niet maken tussen echt en nepnieuws. Wij lezen het Parool, De Volkskrant, kijken het NOS journaal. Zij gebruiken Facebook en andere social media als bron van nieuws.
We denken dat de wereld slimmer wordt, maar is dat wel zo? Ik schrik soms als ik reacties lees op nieuwssites of posts op social media. Ik verbaas me over het gebrek aan algemene ontwikkeling en kennis, het slechte Nederlands en het ontbreken van enig respect voor een andere mening. De 18e eeuwse ‘Verlichting’ was nog nooit zo actueel. De nieuwe generaties denken het allemaal wel te weten, maar hun kennis berust vaak niet op feiten en de geschiedenisboekjes kennen ze al helemaal niet. Maar de toekomst, en dus ook hun toekomst, kan niet zonder het verleden. Of zoals burgemeester Ellen Nauta die ochtend aan tafel bij WNL zei: “Iedereen heeft een geschiedenis nodig. Vanuit die geschiedenis handel je in de tegenwoordige tijd. En als jij niet beseft wat er in die geschiedenis is gebeurd, en hoe gevaarlijk het is dat een Tweede Wereldoorlog heeft plaatsgehad, zou er zo weer een oorlog kunnen komen.” Ik vraag me af of en hoe de huidige generatie prinsen en prinsesjes tot dat besef gaat komen…
