Voor me ligt de Plus. Ik loop de keuken in, zet de waterkoker aan en pak een zakje jasmijn thee uit de kast. Ik heb mezelf een luie middag beloofd. Eenmaal met mijn kop thee op de bank, blader ik rustig door het blad . Op pagina 40 lees ik: ‘Jammer of juist fijn’. Een artikel over opgroeien als enig kind. Mijn interesse is gewekt. Ik heb namelijk geen broers of zussen. Ik lees de ervaringen van drie mannen en vrouwen, allen enig kind. De één ervaart het als negatief, de ander als positief.
In de tijd dat ik opgroeide heerste voornamelijk een negatief beeld over enig kinderen. ‘Wij’ waren anders. Dat klinkt nogal stigmatiserend, maar zo dacht men nu eenmaal in de jaren zeventig. Ik neem een slokje thee en lees verder. Honderd jaar geleden noemde de Amerikaanse psychiater Stanley Hall enig kind zijn nog een ziekte. Gelukkig, wat dat betreft was er vijftig jaar geleden al enige vooruitgang geboekt. Ik was geen ziekte, alleen maar enig kind. Het geloof had in de tijd van Stanley ook een veel grotere rol dan die ze nu heeft. De kerk pleitte voor grote gezinnen wat ten grondslag lag aan de gedachte, zo schrijft het artikel, dat het niet goed zou zijn voor een kind om zonder broertjes en zusjes op te groeien. Geloof heeft mij altijd geïntrigeerd, maar me ook zeker vaak genoeg verbaasd. Grote gezinnen was en is volgens mij nog steeds bij streng gelovigen het doel. Niks geen geboortebeperking, niks geen eigen keus, gewoon veel kinderen of je dat nu leuk vindt of niet. Mijn moeder vond dat niet leuk. Mijn moeder vond mij leuk, en vindt dat nog steeds, maar een groot gezin was nu eenmaal niet haar ideaal. Ik werd pas na drie jaar huwelijk geboren, gepland, en het bleef bij mij. Er werd gefluisterd dat het vast niet zo makkelijk was voor mijn ouders om kinderen te krijgen. Dat het een keus was…ondenkbaar!
Ik groeide dus op als enig kind. En hoewel ik niet meer, zoals honderd jaar geleden, als ziekte werd gezien, vooroordelen waren er nog zeker. Kinderen die zonder broertjes of zusjes groot werden gebracht waren per definitie verwend, niet assertief en sociaal onhandig. Mijn moeder wilde het tegendeel bewijzen. Het gevolg was dat ik altijd het grootste koekje aan die ander moest geven. Met veel pijn en moeite mijn mooiste pop mocht verstoppen, omdat de kinderen van vrienden van mijn ouders de neiging hadden alles stuk te maken en ik zuinig was op mijn spullen, dat had ik nu eenmaal geleerd. Cadeautjes werden verstopt omdat mams mij niet te veel pakjes wilde geven. Ze kwamen de volgende verjaardag of Sinterklaas weer tevoorschijn. Iets dat misschien tegenwoordig wel weer een idee is gezien de idioot grote hoeveelheid cadeautjes die kinderen tegenwoordig krijgen. Sorry, ik weet het, ik klink nu als mijn oma, maar het is gewoon een feit. Kinderen worden tegenwoordig meer verwend dan wij vroeger, enig kind of niet. Verder kon ik het wel vergeten als kleuter een kamer vol met visite in te lopen zonder iedereen netjes een handje te geven, want stel je voor dat het vooroordeel waarheid werd en ik een sociaal onhandig schepsel zou worden. Mijn ouders zorgde er tevens voor dat er altijd voldoende kinderen waren zodat ik niet alleen was. Ik moest me tenslotte leren aanpassen en om dat te leren kun je niet alleen zijn. Tijdens onze eerste vakantie met de caravan naar Spanje reden we dan ook in kolonne: drie gezinnen met in totaal acht kinderen. Arme mams, denk ik nu. Verder was ons huis als de zoete inval. Niets was teveel en vrienden altijd welkom. Vaak heb ik me afgevraagd of het stigma wel klopt. Ik geloof dat de moeite nemen je kind normen en waarden bij te brengen, leren te delen, leren om een ander iets te gunnen, een veel grotere rol speelt in de vorming van een mens dan het feit of je wel of geen broertjes en zusjes hebt.
Ik sta op om nog een beker thee in te schenken. Als ik weer zit met mijn thee, lees ik verder. Uit het onderzoek van de Universiteit van Essex blijkt onder andere: enig kinderen gaan niet gebukt onder pesterijen van broertjes en zusjes, ze zijn gelukkiger en daarnaast hebben ze vaak een hoger IQ…
Ik neem nog een stuk chocolade en glimlach: zijn we toch een beetje anders…oeps…stigma…?
