Gepubliceerd op 7 maart 2021 om 14:58
Vanmiddag liep een rondje door het park achter mijn huis. Heerlijk om groen in de buurt te hebben midden in de stad. Als ik wandel probeer ik alleen om me heen te kijken en niet te denken, meestal lukt me dat niet de hele wandeling lang. Vanmiddag moest ik denken aan de keuzes die een mens maakt in zijn leven. Sommige makkelijker dan andere. De ene mens maakt ze puur op gevoel en de ander laat zich in eerste instantie leiden door z’n ratio. Zelf weet ik niet tot welke groep ik behoor, ik twijfel, zoals met zoveel dingen. Geef ik prioriteit aan gevoel of aan ratio? Ik wil m’n gevoel volgen, probeer dat ook meestal, maar iedere keer weer zit er zo’n stemmetje in m’n hoofd dat zegt: Corine wel eventjes je verstand gebruiken. Maak de juiste afweging en streep de voordelen af tegen de nadelen voor je een keuze maakt. Dat stemmetje krijg ik vaak niet weg terwijl ik eigenlijk weet dat je gevoel belangrijk is bij het ondersteunen van je ratio. Alleen je verstand gebruiken lijkt misschien verstandig maar maakt je meestal niet gelukkiger, althans dat is mijn ervaring. In mijn werk heb ik lang alleen m’n verstand gevolgd dat zei: Je salaris is goed en je vaste baan geeft je een stukje zekerheid. Uiteindelijk maakte me dat niet blij, ik kwam uitgeblust thuis op de bank te zitten. Burn-out. 1 op de 6 werknemers heeft ermee te kampen, dat komt neer op een slordige 1,3 miljoen mensen. Je staat daar nooit bij stil, althans ik heb dat eerder nooit gedaan. Ik vind dat gegeven zorgwekkend maar het geeft me wel het gevoel dat ik niet alleen ben.
Maar terugkomend op keuzes, hoe bepaal je de balans tussen ratio en gevoel? Daar is veel onderzoek naar gedaan. Wat maakt dat we keuzes maken soms zo moeilijk vinden? En wat is dan de juiste keuze? Plato vond dat het verstand belangrijker was dan het gevoel bij het maken van keuzes. Antonio Damasio, een bekende neuropsycholoog, daarentegen kwam er achter na onderzoek bij mensen bij wie het deel van de hersenen dat emotie oproept beschadigd was dat zij niet in staat waren besluiten te nemen. Ze konden wel de voor en tegen argumenten benoemen maar dat leidde niet tot een beslissing. Gevoel ondersteunt dus de ratio bij het nemen van beslissingen. Emotie helpt je beslissen wat belangrijk voor jou is.
Een grote factor speelt natuurlijk ook doodordinaire angst, we zijn bang de verkeerde keuzes te maken, bang spijt te krijgen. Bij de keuze tussen het ene jurkje of het andere is dat minder ingrijpend. Je kan hooguit denken achteraf, deze staat me toch iets minder leuk dan die andere. Bij grote keuzes in het leven zoals bijvoorbeeld een andere baan, het kopen van een huis, het beëindigen van een relatie of het wel of niet aan kinderen beginnen, is die angst wat meer te rechtvaardigen. Iedereen zal in z’n leven tegen grote keuzes aanlopen. En ook iedereen zal de balans tussen verstand en gevoel moeten vinden. Hoe, dat is voor iedereen anders. Plato of Damasio, de keus is aan jou.
De reden dat ik over keuzes maken liep te denken tijdens mijn wandeling is omdat ik deze week moest kiezen tussen twee loopbaanbegeleiders. Een luxe begreep ik, bij de meeste bedrijven krijg je iemand toegewezen en is er geen sprake van een keuze. Een luxe, hoewel voor iemand die de balans zoeken tussen gevoel en ratio moeilijk vindt, eerder een last dan een luxe. Stiekem probeerde ik Vincenzo weer te verleiden tot een mening. Maar helaas lukte het me ook dit keer weer niet. Of misschien moet ik het woordje helaas weglaten. Ik ben 55 en moet mijn eigen keuzes maken vond hij. Hij geeft gelijk.
En het lukte me om tot de juiste balans te komen. Volgens mij heb ik daardoor een goede keuze gemaakt. Ik ben trots op mezelf.
